de naam “Doerak”

In Brabant wordt Doerak nog steeds gebruikt voor bengel of boefje. Een beetje ondeugend maar toch wel heel lief. Wa’nen Doerak! Past precies bij de Flatcoat Retriever!

Maar waar komt het woord doerak vandaan? Is het misschien een verkorting van doe maar raak?

Nee, doerak is een leenwoord uit het Russisch; doerak (дурак) betekent in die taal ‘domkop, dwaas’. In het Nederlands betekende doerak in eerste instantie ‘gemeen, laaghartig mens’, maar later ontstond de afgezwakte of zelfs enigszins liefkozende betekenis ‘ondeugd, deugniet, bengel’.

Volgens het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands (EWN) heeft het Nederlands het Russische woord vermoedelijk overgenomen van de kozakken, die in 1813 en 1814 Nederland hielpen de troepen van Napoleon te verdrijven. Overigens is het volgens het EWN pas in 1879 voor het eerst op schrift aangetroffen.

Het EWN meldt verder nog dat het Maleis een sterk gelijkend woord kent: durhaka, dat ‘opstandig’ of ‘opstandeling’ betekent. Het ligt echter niet voor de hand dat ons woord doerak daarvandaan komt, zoals weleens is geopperd, omdat dit woord ook voorkomt in talen die geen contact met het Maleis hebben.